Altıncı gün olan 2 Ekim 2024’te konuşan Rojin’in anne ve babası, “Ayakta duracak halimiz, bekleyecek gücümüz kalmadı, çok acı çekiyoruz” diyerek Rojin’in bir an önce bulunması çağrısında bulundu. İncelenen kamera kayıtlarında Rojin’in kaybolduğu akşam saatlerinden sabah saatlerine kadar kampüs ve yakınlarında 71 araç giriş-çıkış kaydının olduğu öğrenildi, bu araçların inceleneceği belirtildi
Yaşam bitimsiz bir yolculuk, sonsuz bir deneyim ve ebedi bir öğretidir. Yaşamı yaşanılır kılan ise, bireylerin tarihsel süreç içerisinde oluşturduğu toplumsallık ile bu toplumsallığın yarattığı değerler bütününü özetleyen ahlaki-politik toplumdur.
Dem gelir kelimeler kifayetsiz kalır, an gelir sözler boğazda düğümlenir. Bir katliamın anatomisini anlatmaya çalışacağım yazımda. Sessiz bir çığlığın haykırışını. Yani insanlığımızı, ahlakımızı ve toplumsal değerler bütününü sorgulatan Rojin Kabaiş’in meçhul bırakılmaya çalışılan şüpheli ölümünü…
Tüm Türkiye kamuoyunu olmasa bile hala vicdan yitimine uğramayan ve vicdan kırıntısı taşıyan ezici çoğunluğu etkileyen Rojin Kabaiş. Kızkardeşimiz, ablamız, arkadaşımız, dostumuz, yoldaşımız, kızımız Rojin Kabaiş. Hayalleri gülümseyişinde saklı kalan Rojin Kabaiş. Bir yıldır “Ne oldu?” diye sorduğumuz ve sormaya devam ettiğimiz Rojin Kabaiş.
Takvim yaprakları 25 Eylül 2024’ü gösteriyordu Rojin Kabaiş’in kaldığı Fehim Arvas KYK Yurdundan markete gitmek üzere dışarı çıktığı ve kendisinden bir daha haber alınamadığı gün. Bu hikaye, bir Kürt kadının kayboluş hikayesi değil yalnızca. Bu hikaye, aynı zamanda ahlaki-politik toplumun eril-iktidar tarafından ne denli çürütülmeye çalışıldığının da göstergesi.
O halde Rojin Kabaiş’in şüpheli ölümüne dair derlediğim kısa kronolojiye kulak verelim.
Birinci gün 27 Eylül 2024…
Rojin, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü birinci sınıf öğrencisi olarak Seyyid Fehim Arvasi Kız Yurdu’na yerleşeli henüz üç gün olmuştu. Yurtta yediği akşam yemeğinin ardından markete gideceğini söyleyerek yurttan ayrıldı. O esnada telefonun diğer ucunda annesiyle konuşuyordu. Kameralara yansıyan boyutu da buydu. Ardından Rojin annesine markete gideceğini söyleyerek telefonu kapatıyor. Annesi en son o gece duydu Rojin’in sesini. Sonraki günler ise Rojin’i aramak ve Rojin’e ne olduğunu sormakla geçti…
İkinci gün 28 Eylül…
Rojin önceki gece yurda dönmedi ve yurt yönetimi bu durumu önemsemediği gibi ailesine de haber vermedi. Kampüs sahilinde Rojin’e ait telefonun bulunması üzerine yurt yönetimi Rojin’in geceden bu yana kaybolduğunu ve yurda bir daha geri dönmediğini haber verdi. Bunun üzerine Amed’te yaşayan ailesi apar topar Wan’a, Rojin’i emanet ettikleri kampüse geldi. Ve 18 gün sürecek “etkin ve yetkin olmayan” arama çalışmaları bu şekilde başladı…
29 Eylül: Aile yurt hakkında suç duyurusunda bulundu
Rojin’in kaybolmasının üzerinden üç gün geçmişken, sessizliğini koruyan ilgili merciiler yerine ilk haykırış Wan Barosu’ndan geldi. Kampüste kamp kuran ve arama çalışmalarını yakından takip eden aileyi ziyaret eden Wan Baro Başkanı ile Kadın Hakları Merkezi üyeleri, Rojin bulunana kadar sürecin takipçisi olacaklarını açıkladı. Wan Barosu Başkanlığı, Wan Barosu Kadın Hakları Merkezi, Star Kadın Derneği, Özgürlükçü Hukukçular Derneği (ÖHD) Kadın Komisyonu, kampüste devam eden arama çalışmalarını yerinde izleyerek ihmallere dair ilk raporu tuttu. Yanı sıra Rojin Kabaiş’in ailesinin yurt yönetiminin kendilerine geç haber vermesi üzerine yurt hakkında suç duyurusunda bulunması da önemli gelişmelerden biri olarak kayda geçti.
Dördüncü gün: Kadınlardan haykırış
Rojin’in kaybolmasının üzerinden geçen dört günde en yüksek ses kadınlardan geldi. Wan Kadın Platformu öncülüğünde bir araya gelen kadınlar Rojin’in kaybolduğu kampüsten seslenerek, etkin soruşturma yürütülmesini talep etti. Burada yapılan basın açıklamasında konuşan Star Kadın Derneği Başkanı Zeynep Demir, “Alanda çalışmaların yeteri şekilde yürütülmediği, biz kurumlar alana gidildikten sonra kolluk takviyesi yapıldığı, havadan aramaların başlatıldığı ve suda arama çalışmalarının devam ettiği gözlemlenmiştir. Üniversite kampüsünde ve yakında bulunan Bardakçı köyünde hiçbir arama çalışmasının yapılmadığı, Rojin’e ait eşyaların bulunduğu ve olay yeri olma ihtimali bulunan alanda hiçbir güvenlik önlemi ve delil karartmanın engellenmesine yönelik koruyucu önlemin alınmadığı tespit edilmiştir. Rojin’in bulunmasına ilişkin soruşturmanın sadece intihar veya boğulma üzerinden yürütülmemesini öldürülme, zorla kaybedilme, hürriyetinden yoksun bırakılmış olma ihtimallerinin de ön planda tutularak etkin soruşturma yapılması talebimizi yineliyoruz” dedi.
Beşinci gün: Rojin Meclis gündeminde
Beşinci günde ülke gündemine oturmaya başlayan Rojin’in kayboluşu DEM Parti Wan Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit tarafından Meclis gündemine taşındı. Kendisinden 5 gündür haber alınamayan Rojin Kabaiş’in durumunu İçişleri Bakanlığı’na soran Gülcan, “Güvenlik kameralarının yaygın olduğu bir alanda 21 yaşındaki Rojin Kabaiş’in aramalarında 5 gündür neden sonuç alınamamaktadır” sorusunu yöneltti.
Beşinci gün Bardakçı köyü aranmaya başladı
Yanı sıra beşinci günde önemli bir gelişme daha yaşandı. Polisler, beşinci günde üniversite içindeki kamera kayıtlarının incelemesinin tamamladığını, Rojin’in 27 Eylül gecesi tek başına yurttan çıkıp markete gittiğini, marketten sonra terlikle sahile indiğini ancak geri dönmediğini belirtti. Kampüse sınır Bardakçı köyünde ise arama çalışmaları beşinci gün başladı.
Altıncı gün: 71 araç giriş-çıkış kaydı varmış
Altıncı gün olan 2 Ekim 2024’te konuşan Rojin’in anne ve babası, “Ayakta duracak halimiz, bekleyecek gücümüz kalmadı, çok acı çekiyoruz” diyerek Rojin’in bir an önce bulunması çağrısında bulundu. İncelenen kamera kayıtlarında Rojin’in kaybolduğu akşam saatlerinden sabah saatlerine kadar kampüs ve yakınlarında 71 araç giriş-çıkış kaydının olduğu öğrenildi, bu araçların inceleneceği belirtildi.
3 Ekim yedinci gün: En son sahilde görüntülendi
Rojin’in kayboluşunun yedinci günü olan 3 Ekim 2024’te kampüste bulunan bini aşkın kamera kaydının incelemede olduğu öğrenildi. Bazı kamera kayıtlarının ana akıma sızdırılmasıyla Rojin’e ait son görüntülere kampüs sahilinde rastlanıldığı öğrenildi. Sahil şeridinde yürüdüğü öğrenilen Rojin Kabaiş’in telefon ile konuşması dikkat çekerken, ardından sahilden kumsala doğru yürüdüğü ve o sırada kamera açısından çıktığı bildirildi. Yanı sıra öğrencilerin kampüsteki kamera yetersizliğini defalarca şikayet ettiği ve bu anlamda talepte bulunduğu öğrenildi.
5 Ekim: Şüpheli beyaz araba incelemeye alındı
Kayboluşunun dokuzuncu gününde Rojin’e dair yeni iddialar ortaya atılmaya başlandı. Rojin Kabaiş’in kaldığı odanın apar topar boşaltıldığı ve oda arkadaşlarının da yurttan ayrıldığı iddia edildi. Kampüse sınır Bardakçı Mahallesi’nden bir kadının, olay akşamı saat 19.00 sıralarında plakasını görmediği beyaz bir arabanın hızla köyden geçtiğini belirtmesi üzerine, gözler beyaz arabaya çevrilirken, belirtilen beyaz arabanın incelemeye alındığı bildirildi.
7 Ekim: 28 beyaz araba kayda takıldı
Ailesi arama çalışmalarının yetersizliğini 11’inci gününde yineledi. DEM Parti Milletvekili Meral Danış Beştaş, Rojin Kabaiş’in kayboluşu ve yaşanan kadın katliamları ile şüpheli ölümlerin araştırılması için Meclis’e araştırma önergesi sundu. İncelemeye alınan beyaz araçlar sonucunda, belirtilen saatlerde yaklaşık 28 beyaz arabanın kayda takıldığı belirtildi. Kamera kayıtlarına takılan 28 beyaz arabanın incelemeye alındığı öğrenildi. Öte yandan aradan geçen 11 güne rağmen yetkililerden Rojin Kabaiş’e dair herhangi bir açıklamanın gelmemesi de dikkat çekti.
9 Ekim: 13 gün sonra Valilikten zoraki açıklama
Rojin Kabaiş’in kaybolmasının üzerinden geçen 13 günde hiçbir açıklama yapmayan Van Valisi Ozan Balcı, gazetecilerin sorularını yanıtlayarak kentteki tüm kameraların incelendiğini söyledi.
10 Ekim: 14 gün sonra başörtüsü bulundu
Kayboluşunun 14’üncü, gününde daha önce defalarca aranan kampüs yakınındaki Bardakçı Mahallesi kıyısında Rojin Kabaiş’e ait eşarp bulundu. İlk günden bu yana işaret edilen Bardakçı Mahallesi’nde kapsamlı bir aramanın yapılmaması yeniden dikkat çekti. Öte yandan TJA, Wan’daki sokak ve mahallelerde “Rojin Nerede?” yazılı bildiri dağıtarak 14 gündür Rojin Kabaiş’in bulunamamasına dikkat çekti. YYÜ öğrencileri ise kampüste yaptıkları bir açıklama ile güvende olmadıklarının altını çizdi.
18’inci gün: Cenazesi bulundu
10-15 Ekim tarihleri arasında arama çalışmaları göstermelik devam eder, telefon incelemesi yapılmaz ve şüphe çekilen yerlere dair ciddi ihmaller söz konusuyken 15 Ekim 2024’te, Rojin’in kaybolmasından 18 gün sonra cenazesine ulaşıldı. Mollakasım sahilinde bir yurttaş tarafından bulunan cenaze otopsi işlemleri yapılmak üzere Van Adli Tıp Kurumu’na (ATK) götürüldü.
Boynunda ve sırtında morluklar tespit edildi
18 gün boyunca ihmallerin, yetersizliklerin ve ihmallerin sıralandığı soruşturmadaki gizlilik kararı ise bir yılı aşkın süredir devam ediyor. Dosyanın esas seyri ise 18 günlük kronolojinin ardından başladı. İlk günden bu yana dile gelen eksiklikler, ihmaller ve kasıtlar bugün dillendirilmeye devam ediliyor. Yaklaşık 8 saat süren ön otopsi raporu kamuoyuyla ve avukatlarla paylaşılmazken, avukatlar da keyfi bir şekilde otopsi işlemine alınmadı. Rojin’in, boynunda ve sırtında ise morluklar tespit edildiği ifade edildi. Rojin Kabaiş’ten alınan 100’den fazla numunenin bir kısmının Van ATK’ye bir kısmının ise İstanbul ATK’ye incelenmek için gönderileceği belirtildi.
İlk ATK raporu 14 Kasım: Tecavüz yok
İlk ATK raporu avukatlara bir ay sonra ulaştı. 14 Kasım 2024’te ATK raporuna dair açıklama yapan dosya avukatları, “Raporun tespit bölümünde Rojin’in ölüm sebebi olarak suda boğulma tespit edilmiştir. Boğulmanın hangi yolla olduğu, ölümün intihar mı yoksa dışarıdan yapılan bir müdahaleyle mi olduğu, yine boğulmanın Van Gölü’nde mi olduğu yoksa göl dışında bir yerde boğulduktan sonra cansız bedenin göl içerisine mi bırakıldığı bilgisi yer almamaktadır” dedi. Ayrıca raporda tecavüz bulgusuna rastlanmadığının da altı çizildi.
7 Aralık’ta avukatlardan ATK raporuna dair ikinci açıklama
ATK raporunun avukatlarla paylaşılmasından bir ay sonra Rojin’in bedeninde iki erkek DNA’sının bulunduğu bilgilerinin sızdırılmasıyla 7 Aralık 2024’te yeniden açıklama yapan dosya avukatları, bu bilgiyi doğrulayarak DNA’ların tespitinin yapılmasını talep ettiklerini bildirdi.
Rojin’in tecavüz edildiği öğrenildi
Aradan geçen süre zarfında 10 Ekim 2025 tarihli son ATK raporu ile Rojin’in göğüs ve vajinal bölgesinde erkek DNA’sına rastlandığı bu yeni bilgi ile Rojin’in tecavüze maruz kaldığı öğrenildi.
Tüm bu kronoloji ışığında, kampüste öğrenci, sokakta ise kadın eylemleri dinmedi. Bir yıldır kadınlar ve öğrenciler “Rojin’e ne oldu?” sorusunu soruyor. Türkiye ve Kürdistan’ın birçok kentinde yürüyüşler düzenlendi, Rojin’in adı birçok merkeze verilerek hatırası yaşatıldı, sayısız eylem yapıldı ve bir yıldır dinmeyen sessiz çığlığın, haykırışın öznesi, Rojin’e ses olan herkestir. Ciddi ihmali bulunan ve haklarında ciddi iddiaları bulunan YYÜ Rektörü Hamdullah Şevli ile şüphe çeken Bardakçı köyü muhtarı Tevfik Uçar’a açılmayan soruşturmalar, hakikati açığa çıkarmaya çalışan biz gazetecilere açıldı.
Toplumsal çürümüşlüğü ve özel savaş politikalarını bertaraf edip, ahlaki-politik toplumun yeniden yeşermesini istiyorsak, Rojin’e ses olmak ve hakikatin karanlığa teslim edilmesine engel olmak zorundayız. Rojin yüreklerde kanayan yara, dillerde bitimsiz slogan.
Rojin Kabaiş’e ne oldu?..