Jinwar kadınları, ataerkilliğin ve kapitalizmin zorbalıklarından arınmış bir yaşam için çalışıyorlar… Sadece Ortadoğu'daki kadınlara değil, modern Amerika'ya güç veren ataerki ve kapitalizmden bıkmış Batı'daki kadınlar için de bir örnek
Kuzey Suriye’nin Kürt bölgesi Rojava’da ortaya çıkan ve sadece kadınların bulunduğu ekolojik komün, IŞİD tarafından yerinden edilen kadınları barındırıyor. Bu kooperatif ‘Jinwar’ (Kürtçe kadınlar ülkesi) olarak adlandırılıyor. Jinwar, IŞİD’e karşı verilen savaşta kocasını yitirmiş 30’dan fazla kadına ve çocuklarına ev sahipliği yapıyor. Bu komünde merkezi bir güç yok. Onun yerine demokratik yollarla seçilmiş bir belediye meclisi bulunuyor. Ve her ay farklı bir meclis üyesi bu komüne liderlik ediyor. Erkeklerin sadece özel zamanlarda bu köyü ziyaret etmesine izin verilirken, kalmalarına izin verilmiyor.
Farklı dinlere ve etnik kökenlere sahip kadınlar, bu köyde kendi inşa ettikleri kerpiç evlerde birlikte yaşıyorlar, kendi yetiştirdikleri ürünleri yiyorlar ve birbirlerine İngilizce öğretiyorlar. Komünde, kadınların kendi yaptıkları ürünleri diğer köylere satabilecekleri fırın ve mağaza da bulunuyor.
Jinwar kadınları, ataerkilliğin ve kapitalizmin zorbalıklarından arınmış bir yaşam inşa etmek için çalışıyorlar. 33 yaşındaki Amira Muhammed, kocası 2017'de IŞİD'le savaşırken öldüğünde hiçbir geliri ve kalacak yeri yoktu. Jinwar'a gitti ve geçen yıl The Independent'a verdiği demeçte “Burada çocuklar için eğitim, yaşam masrafları gibi birçok fayda sağlıyorlar. Güzel bir köy, en önemlisi çocuklarım çok seviyor” dedi.
IŞİD’in şiddetinden kurtulmayı başaran Jinwar sakinleri, kendi kadın ütopyalarını yaratmak için çabalıyorlar. Oldukça muhafazakâr bir bölgede bulunan bu feminist deneyim iyi işliyor. Fakat Türkiye tarafından desteklenen askeri saldırılar bu köyü tehdit ediyor. Geçmişte ağır saldırılar nedeniyle köy tahliye edilmişti.
IŞİD’in yayılmasını önlemede ve demokratik bir toplum yaratmada kadınlar önemli bir rol oynadı. Temmuz 2012'de bir avuç kadın, devrimin feminist ilkelerini benimsetmeye çalışan ve Rojava’daki birçok feminist kolektifin çatı örgütü olan Yekîtiya Star'ı (şimdi Kongra Star olarak adlandırılıyor) kurdu. Kongra Star, demokratik olarak yönetilen komünler oluşturmak, öz savunma eğitimi sağlamak, okullar ve ortak bir ekonomik sistem kurmak için diğer gruplarla birlikte çalıştı. Kürtler ve Araplar başta olmak üzere IŞİD’i durdurmak için kurulan birliklerin önemli bir kısmını kadınlar oluşturuyor. 2017'de, demokratik Rojava devriminden beş yıl sonra, Kongra Star, Jinwar'ı eşitlikçi ve kendi kendine yeterli bir yaşam tarzı arayan kadınlar için güvenli bir yer olarak inşa etmeye karar verdi.
Şimdi, bu feminist ütopya hayali sona erebilir. Trump'ın ciddi bir şekilde başlayan Türk askeri saldırısına verdiği destek (geri çekilme kararı), yalnızca Jinwar'ı değil, yedi yıldan fazla bir süredir özgür bir toplum inşa etmeye çalışan Suriye'deki tüm özerk Kürt bölgesini tehdit ediyor.
ABD'nin kararı IŞİD’e karşı savaşta önemli bir rol oynayan Kürtlere açık bir ihanetti. Ayrıca Kürt güçlerinin elinde binlerce IŞİD'li esir bulunduğundan bu saldırılar aynı zamanda korkunç bir küresel güvenlik problemi yaratabilir. Türkiye'nin bombardımanı nedeniyle en az 750 IŞİD üyesi kaçtı.
Bütün saldırılara rağmen Jinwar kadınları, bedeli ne olursa olsun inşa ettikleri yaşamı korumakta kararlı.
Elle dergisine konuşan Jinwar sözcüsü, bu köyün kadınların problemlerini çözmek için bir örnek olduğunu belirtirken, kurdukları yapının ataerkil sisteme bir alternatif olduğunu söylüyor. Jinwar ve Rojava'daki doğrudan demokrasinin benimsediği feminist siyaset, herhangi bir standartta radikaldir ve sadece Ortadoğu'daki kadınlara değil, aynı zamanda modern Amerika'ya güç veren ataerkillikten ve kapitalizmden bıkmış Batı'daki kadınlar için de bir örnek.
Savaş özellikle kadınlar için yıkıcı. Suriye’de IŞİD, kaçırma, tecavüz ve zorla evlilik gibi yöntemleri kullanarak gücünü pekiştirmeye çalıştı. IŞİD, yerle bir edildi. Ancak ortaya çıkan mülteci krizinin yüzde 75'ini kadınlar ve çocuklar oluşturuyor. Rojava’da Jinwar, bu insanlar için bir sığınma yeri oldu. CNN’e konuşan 30 yaşındaki Fatma Emin, "Yaşadığımız savaş koşullarında her kadın acı çekti. Her kadın yaralandı. Her kadın kayboldu ama Jinwar onları bir araya getirdi" dedi.
*Çeviri: Mehmet İnanç
*Bu yazı 2019'da Elle için kaleme alınmıştır.
